Democratie begint bij de jeugd: jong geleerd, oud gedaan!

Brasschaat – De zesdejaars van atheneum Brasschaat trokken heel bewust en waanzinnig voorbereid naar de stembus afgelopen verkiezingen. Het resultaat van hun deelname aan A1000. Emilie Hanon, leerkracht Nederlands, vertelt er ons alles over.

De jeugd en politiek: onverenigbare werelden?

‘De jeugd van tegenwoordig’ krijgt wel eens het verwijt niet met politiek bezig te zijn. Jongeren zouden de politiek zien als een ‘ver-van-mijn-bedshow’ en er daarom geen interesse in hebben. Maar is dat eigenlijk wel zo? Theatergezelschap Laika en jongerenkunstenhuis Het Paleis denken er in elk geval anders over. ‘Jongeren zijn heel erg bezig met maatschappelijke thema’s, maar hebben soms zelf niet door dat het om politiek gaat. We vinden het dan ook belangrijk om jongeren aan het woord te laten’, aldus medeorganisator Wannes Hautekiet.

Daarom hebben deze twee cultuurspelers de handen in elkaar geslagen om de jongerentop A1000 te organiseren, gemodelleerd naar de G1000 van David Van Reybrouck. In de aanloop naar de lokale verkiezingen van 13 oktober 2024 namen achttien Antwerpse scholen deel aan een groots opgezet politiek project, inclusief voortraject en creatieve interpretatie. De apotheose was een slotevenement vol politieke debatten op het Theaterplein, exact tien dagen voor de verkiezingen.

Waar liggen onze leerlingen van wakker?

Hoewel de eigenlijke top dus op 3 oktober plaatsvond, werd er achter de schermen al een kleine anderhalf jaar aan dit project gewerkt. In juni 2023 werd Atheneum Brasschaat geselecteerd om deel te nemen aan de A1000. Aan de start van het daaropvolgende schooljaar werd een bevraging verspreid onder onze vijfdejaars om inzicht te krijgen in de thema’s waarvan zij wakker liggen.

Op basis van die resultaten kwamen twee experts naar onze school om onze leerlingen in het voorjaar van 2024 onder te dompelen in hun vakgebied. De week voor de krokusvakantie stond dan ook helemaal in het teken van bijleren en debatteren.

Voormalig econoom Peter De Keyzer en voormalig jeugdwerker en opiniemaker Moussa Don Pandzou bezochten onze school om respectievelijk de onderwerpen geld en samenleven te bespreken met de leerlingen. Daar bleef het echter niet bij. De vijfdes lieten zich namelijk ook van hun creatiefste kant zien door een artistieke vertaalslag te maken van de besproken problematieken. Op de laatste dag van het voortraject werd er op school geschreven, getekend, gerapt en voorgedragen. Voor sommige leerlingen lag dit ver buiten hun comfortzone, anderen ontpopten zich dan weer tot rasechte podiumbeesten.

Debatteren in duizendvoud

Op 3 oktober was het dan eindelijk zover: de dag van de jongerentop. In alle vroegte verzamelden onze – intussen - zesdejaars op het Theaterplein in Antwerpen om in de voormiddag te debatteren over de thema’s die ook in het voortraject aan bod kwamen. Naast de onderwerpen waarin onze leerlingen zich voordien al verdiept hadden, ging het ook over de stad van de toekomst, klimaatverandering, identiteit en democratie. De resultaten van die debatten werden zorgvuldig geregistreerd en doorgestuurd naar de organisatie om als input te dienen voor het lijsttrekkersdebat in de namiddag. Na de jongerendebatten, kregen onze leerlingen tijdens de middag de kans om een politieke markt te bezoeken waar elke partij vertegenwoordigd was. Ook konden ze op politieke speeddate met een Antwerpse politicus om hem of haar aan de tand te voelen over programma’s en beloften.

Luister naar elkaar!

In de namiddag trokken de duizend scholieren naar de Stadsschouwburg voor een slotdebat tussen de Antwerpse lijsttrekkers. Daar legden acht ambassadeurs onder toeziend oog van Carl Devos de politici het vuur aan de schenen. Ook onze school was goed vertegenwoordigd: Amélie Petit kreeg de kans om op het podium vragen te stellen aan Bart De Wever (N-VA) en Tatjana Scheck (Vooruit) over schoolmoeheid en mentale problemen bij jongeren. Mulan Hofmans deed onderzoek om het debat vlot te laten verlopen.

Het debat maakte een grote indruk op onze leerlingen, niet alleen door de uitspraken van de partijvoorzitters, maar ook omdat het er in de zaal nogal geanimeerd aan toeging. Veel van de stellingen en bijbehorende partijstandpunten ontlokten boegeroep en gefluit bij het publiek. Hoewel het dus wat concentratie vergde om te volgen, heeft het debat de blik wel verruimd. In de nabespreking kwam naar boven dat onze leerlingen meer waarde hechten aan feiten dan aan loze woorden en lege politieke beloftes. Wat ons betreft is de missie van de A1000 dus meer dan geslaagd!